Is teveel eiwit ongezond?

Koolhydraten zitten in het verdomhoekje terwijl eiwitten niet aan je maaltijd meer mogen ontbreken.

Koolhydraten blijken verantwoordelijk voor overgewicht terwijl decennia lang gedacht werd dat dit kwam door het eten van teveel vet. Koolhydraten worden voor een deel uit de diëten geschrapt en vervangen voor eiwitten. Dit fenomeen zie je bij het eiwitdieet en in mindere mate bij het koolhydraatarme dieet. Bij het eiwitdieet worden de koolhydraten vervangen door hoofdzakelijk eiwitten terwijl bij het koolhydraatarme dieet de koolhydraten hoofdzakelijk worden vervangen voor vetten en een beetje extra eiwitten.

Dat koolhydraten overgewicht veroorzaken komt omdat deze de bloedglucose erg laten stijgen. En een hogere bloedglucose betekent dat je lichaam veel insuline moet gaan aanmaken om deze suikers uit het bloed op te kunnen nemen. Het probleem van insuline is echter dat hoge insulinewaarden het lichaam het signaal geven om vet op te gaan slaan. Hoge insulinewaarden zijn dan de vijand van iedereen die overgewicht heeft (en gezond wilt zijn).

Eiwitten hebben nauwelijks invloed op de bloedglucose wat een belangrijk voordeel ten opzichte van koolhydraten is omdat het lichaam niet veel insuline zal aanmaken na het eten van eiwitten. Maar daar blijft het niet bij. Om overgewicht aan te kunnen pakken is het belangrijk dat je geen hongergevoel hebt. Logisch want bij een hongergevoel ga je eerder naar snacks en tussendoortjes grijpen. Omdat eiwitten langzaam verteren blijven ze langer in de maag waardoor je langer een voldaan gevoel hebt.

Maar al die eiwitten is dat niet ongezond? Is dat niet slecht voor de nieren is ook een veel gehoorde vraag.

Eiwitten en de nieren

De nieren zijn bijzondere organen. Ze filteren uit het bloed de stoffen die niet nodig of schadelijk zijn en voert ze af via de urine. Sommige zeggen dat de nieren hard moeten werken om de afvalstoffen van de eiwit stofwisseling weg te werken. De nieren moeten inderdaad hard werken om deze afvalstoffen weg te werken. Dit is echter geen probleem. Hier zijn de nieren namelijk voor gemaakt en het is precies hetgeen ze goed in zijn.

Het beetje eiwitten wat je extra eet bij een eiwitrijk dieet valt in het niets op de belasting die de nieren sowieso al hebben. Uit onderzoeken is gebleken dat het eten van extra eiwitten geen probleem is voor mensen met gezonde nieren. Bij mensen met nierproblemen kan het eten van extra eiwitten echter wel slecht zijn.

Bodybuilders staan er om bekend dat ze enorme hoeveelheden eiwitten eten. Eiwitten zijn de bouwstenen van de spieren en zijn nodig om de spieren van de trainingen te laten herstellen en te laten groeien. Ook bij bodybuilders blijven de nieren gewoon gezond ondanks de grote hoeveelheden eiwitten die zij eten.

Diabetes en een hoge bloeddruk zijn risicofactoren voor nierfalen. Indien iemand met diabetes overgaat op een eiwitrijk dieet dan zullen ze ziekteverschijnselen echter verbeteren. En als een persoon met een te hoge bloeddruk minder koolhydraten en meer eiwitten gaat eten dan zal zijn bloeddruk dalen. Uiteindelijk zal de nier ook voor deze groep mensen profijt hebben van een eiwitrijk dieet.

Eiwitten en osteoporose

Vaak wordt gedacht dat eiwitten osteoporose (botontkalking) veroorzaken. De theorie is dat eiwitten de zuurgraad van het lichaam verhogen waardoor het lichaam wordt gedwongen om calcium uit de botten te onttrekken om zo de zuur-base balans te herstellen.

Er zijn studies die laten zien dat er inderdaad meer calcium wordt onttrokken na het eten van eiwitrijke maaltijden. Dit effect is echter maar tijdelijk. Op de lange termijn is dit beeld helemaal niet te zien. Indien men voor langere tijd op een eiwitrijk dieet wordt gezet dan is er geen effect te zien op het onttrekken van calcium. Op lange termijn krijg je juist een verbetering te zien in hormonen die goed zijn voor sterke botten zoals het IGF-I hormoon.

Uit onderzoeken blijkt ook dat het eten van veel eiwitten op de lange termijn juist een positief effect heeft op de gezondheid van de botten. Zo was bij deelnemers aan de onderzoeken te zien dat de botdichtheid verbeterde en dat de waarden van het IGF-I groeihormoon verbeterde.

Hoeveel eiwitten zijn veilig?

Hoeveel eiwitten nodig zijn is afhankelijk van de persoon. Hoe actiever iemand is hoe meer eiwitten iemand nodig zal hebben. Iemand met een kantoorbaan die niet aan sport doet heeft normaal gesproken voldoende aan 0,7 gram eiwitten voor iedere kilo lichaamsgewicht. Bij fanatieke bodybuilders kan de eiwitbehoefte oplopen naar 2,2 gram eiwitten voor iedere kilo lichaamsgewicht.

Voor fanatieke sporters ligt de eiwitbehoefte op 1,7 gram / kilo lichaamsgewicht

De eiwitten heeft het lichaam nodig om cellen te herstellen en te vernieuwen (ook als we niet actief een sport beoefenen). Indien we meer eiwitten eten dan we nodig hebben dan zal het lichaam deze eiwitten gebruiken als brandstof.

Indien we meer calorieën eten dan ons lichaam nodig heeft dan zal je aankomen. Het maakt niet uit of een calorie uit eiwitten, koolhydraten of vetten komt. In principe zal je lichaam een calorie overschot altijd opslaan in de vorm van lichaamsvet. Ook bij een eiwitrijk dieet zal je daarom er op moeten letten dat je calorieconsumptie niet de dagelijkse caloriebehoefte overschrijd.

Om te bepalen hoeveel calorieën je lichaam nodig heeft kan je gebruik maken van allerlei online calculators die dit voor je kunnen berekenen. Je caloriebehoefte is afhankelijk van je geslacht, gewicht, lengte, leeftijd en hoe actief je bent.

Conclusie

Dat eiwitten ongezond zijn is één van de meeste merkwaardigste mythes op het gebied van voeding. De mens heeft zich ontwikkeld als eiwiteter (vlees, vis, peulvruchten) en we zijn letterlijk gemaakt uit eiwitten. Er is geen enkel onderzoek wat wijst in de richting dat eiwitten ongezond zouden kunnen zijn.